Allereerst moet de informatie, die via de infrastructuur wordt verspreid, beschreven worden. Karakteristieken van datasets, zoals de eigenaar en de actualiteit, worden beschreven met behulp van metadata. Metadata wijst de weg in onze informatiehuishouding, voorkomt dubbele inwinning en beheer van data en zorgt ervoor dat geo-informatie snel kan worden gevonden.
Er zijn verschillende niveaus waarvoor metadata aangemaakt kunnen worden. Metadata van data, beschrijft de dataset of dataset reeks. Metadata van services, beschrijft de ‘service’ of API (WMS,WFS) waarmee (een) ruimtelijke dataset(s) wordt ontsloten. Internationaal gelden de ISO metadata normen, ISO 19115 voor data en ISO 19119 voor services en waar relevant de OGC specificaties. In Nederland passen we het Nederlands metadataprofiel voor datasets en services toe. Dit is een uitbreiding op de Europese INSPIRE kernset, gebaseerd op specifieke behoeften van de gebruikers in Nederland. Pas je de Nederlandse profielen toe, dan voldoe je dus ook aan de INSPIRE profielen voor metadata. In de Nederlandse profielen is ook de aansluiting op data.overheid.nl meegenomen.
Tabel 1 - Standaarden en specificaties met betrekking tot metadata standaarden
| Internationale standaarden/specificaties | Europese profielen | Nederlandse profielen |
|---|---|---|
| ISO 19115:2005, Geographic information - Metadata1 [ISO19115-2005] | Implementing Rule INSPIRE – Metadata [INSIRMD] | Nederlands profiel ISO 19115 voor geografie, versie 1.3.1 [NLISO19115] |
| ISO 19115/Cor.1:2006, Geographic information – Metadata, Technical Corrigendum 1 [ISO19115-2006] | Corrigendum to metadata regulation [INSIRCMD] | Nederlands profiel ISO 19119 voor services, versie 1.2.1 [NLISO19119] |
| ISO 19115-2:2009, Geographic information – Metadata – Part 2: Extensions for imagery and gridded data [ISO19115-2009] | Technical Guidelines based on EN ISO 19115 and EN ISO 19119 [INSTGMD] | |
| ISO 19119:2005, Geographic information – Services ISO 19119:2005/Amd 1:2008, Extensions of the service metadata model [ISO19119-2005] | GeoDCAT-AP[: A geospatial extension for the DCAT application profile for data portals in Europe. [GeoDCATAP] | |
| ISO/TS 19139:2007, Geographic information - Metadata – XML Schema Implementation [ISO 19139] | ||
| ISO 15836: 2004, Information and documentation – The Dublin Core metadata element set [ISO15836] |
Handleiding Metadatakwaliteit
Het kwaliteitsbeleid voor metadata is vastgelegd in de Handleiding metadatakwaliteit. Met behulp van de handleiding kan je aan de hand van 26 elementen die in de metadata-standaarden zijn beschreven, de kwaliteit van je metadata beoordelen.
Validatie
Voor het toetsen van metadata zijn er validators beschikbaar. Deze validators controleren de correcte toepassing van het Nederlands metadata profiel voor datasets of voor services. Voor metadata van datasets of services, die voor INSPIRE zijn aangemerkt, gelden er specifiekere vereisten. Gebruik daarvoor naast de Nederlandse validator ook de Europese INSPIRE validator om die metadata te valideren.
Validatie Nederlands metadataprofiel op ISO 19115 (datasets) en op ISO 19119 (dataservices)
Methoden en technieken om data te zoeken, vinden en ontsluiten staan niet stil. Eind 2021 is een verkenning uitgevoerd naar de toekomst van metadata standaarden.
In de Verkenning Toekomstbeelden Metadata kijken we naar de rol van metadata in de nabije toekomst. In de verkenning tekent zich een ontwikkeling af naar meer samenhang en verbinding tussen verschillende metadata-werelden. Aansluiting op generieke standaarden en het leggen van relaties tussen data, modellen, begrippen en datacatalogi is daarom van belang. Ook het beter verbinden van data-aanbieder en data-gebruiker is een aandachtsgebied. Daarnaast valt op dat vanuit beleid meer samenhang in sturing wordt verwacht. Op basis van deze verkenning wordt in een volgende stap gekeken in hoeverre het nationaal georegister voldoet aan dit beeld om op basis daarvan een handelingsperspectief op te stellen.